Μολονότι είμαι σχετικά νέος επαγγελματίας στο χώρο της ψυχικής υγείας, μπορώ να έχω μια εικόνα για την κατάσταση που επικρατεί, τουλάχιστον όσον αφορά σε τοπικό επίπεδο [μιλάω για τη Χίο], αν και πιστεύω ότι δεν περιορίζονται μόνο στο νησί μου οι συνθήκες που θα περιγράψω...
Λαμβάνοντας υπόψη το πλαίσιο εργασίας τόσο των δομών που εργάστηκα ή εργάζομαι και εκείνων για τις οποίες γνωρίζω ή έχω και κάποια συνεργασία, μπορώ να πω ότι στην πλειοψηφία τους αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα, τόσο ως προς την οικονομική τους στήριξη, όσο και αναφορικά με τη θεσμική τους κατοχύρωση.
Οι περισσότεροι φορείς λειτουργούν υπό συνθήκες αβεβαιότητας για το μέλλον τους. Αρκετές δομές βασίζονται σε προγράμματα χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα οποία είναι ετήσια ή 18μηνα. Με το πέρας αυτού του διαστήματος, οι εργαζόμενοι δε γνωρίζουν όχι μόνο αν θα έχουν σταθερή μισθοδοσία, αλλά ούτε καν εάν θα εξακολουθήσουν να υφίστανται οι δομές αυτές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα στη Χίο είναι το "Κέντρο Στήριξης Οικογένειας", που μετά από 1,5 χρόνο λειτουργίας, δεν υπάρχει πλέον.
Ανάλογες συνθήκες αντιμετωπίζουν και οι επαγγελματίες σε άλλες δομές, όπως το Κέντρο Ημέρας, η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας και τα "Βοήθεια στο Σπίτι". Τα τελευταία προγράμματα έχουν επανειλημμένα διαμαρτυρηθεί για τα προβλήματα που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν. Πρόσφατα βρέθηκε για άλλη μια φορά μετέωρο και το Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης ΑμεΑ, όπου έχω εργαστεί, το οποίο κινδυνεύει να αποδυναμωθεί αν αλλάξει το καθεστώς χρηματοδότησης και μείνουν εκτός του προγράμματος οικογένειες στις οποίες δεν είναι εργαζόμενες οι μητέρες [ορισμένες είναι υπερήλικες ή συνταξιούχοι].
Για την αβεβαιότητα που αφορά στο Κέντρο Πρόληψης έχω ήδη κάνει αναφορά σε προηγούμενο κείμενο, πριν από λίγες μέρες.
Οι συνθήκες αυτές κινδυνεύουν να επηρεάσουν τόσο τη διάθεση, την προσφορά και την προθυμία των εργαζομένων, που μένοντας απλήρωτοι και ζώντας με ανασφάλεια, δυσκολεύονται να παράσχουν επααρκώς τις υπηρεσίες τους.
Είναι κρίμα σε ένα νησί που έχει τα τελευταία χρόνια πρωτοπορήσει στα θέματα της ψυχικής υγείας, να γίνονται 2 βήματα εμπρός και μετά 10 πίσω.
Από τη στιγμή που οι δομές ψυχικής υγείας καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες, είναι εκ των ων ουκ άνευ η σταθερή και αδιάλειπτη χρηματοδόητησή τους, αφενός, και η θεσμική τους στήριξη, αφετέρου.
Σε μιαν εποχή που χαρακτηρίζεται από έλλειψη αξιών και στόχων πέραν όσων αφορούν στην κατανάλωση ή αυτοπροβολή, σε ένα κοινωνικό πλαίσιο με ελάχιστη ανοχή στη διαφορετικότητα και στην αδυναμία, όπου ο μέσος πολίτης είναι υποχρεωμένος να βρίσκει διπλή εργασία για να ανταποκριθεί στις [πραγματικές ή πλασματικές] ανάγκες του ίδιου και της οικογένειάς του, οι συνθήκες είναι "ευνοϊκές" για την εκδήλωση πλείστων ψυχολογικών προβλημάτων. Ωστόσο, ο ρόλος των φορέων και των επαγγελματιών ψυχικής υγείας, οι οποίοι θα μπορούσαν να αποτελέσουν τροχοπέδη για την αύξηση του αριθμού των εκδηλώσεων ψυχικής δυσφορίας, παραμένει παραγκωνισμένος.
Ορισμένοι το απόδίδουν στην αδυναμία της κοινωνίας μας να αποδεχτεί τον Άλλο (ψυχικά πάσχοντα, εξαρτημένο, διαφορετικό εν γένει).
Προσωπικά, πιστεύω ότι αυτή η θέση αντανακλά ένα μόνο μέρος του πραγματικού προβλήματος, διότι νομίζω ότι ανάλογα προβλήματα αντιμετωπίζει γενικότερα η υγεία στην Ελλάδα. Οι λόγοι της ουσιαστικής απαξίωσης της ψυχικής υγείας, κατ' εμέ, έχουν να κάνουν με θέματα προτεραιοτήτων: η επίσημη πολιτεία δεν επενδύει παρά μόνο μερικά ψίχουλα στην ψυχική υγεία και την ειδική αγωγή, διότι δεν επιφέρουν κέρδος [στους πολιτικούς, όχι στο Κράτος], ούτε και ουσιαστικό αριθμό ψήφων.
Η παρουσία των πολιτικών περιορίζεται στα εγκαίνια της εκάστοτε δομής, όπου και φωτογραφίζονται για να προβληθούν στα τοπικά ή πανελλαδικά ΜΜΕ και για να συγκαταλέξουν τη "συμβολή" τους στο κοινωνικό έργο με "δημιουργία δομών" στα προεκλογικά προσπέκτους με τα πλουσιότατα βιογραφικά.
Ελπίζω η κατάσταση να αλλάξει, διότι η έλλειψη ή υπολειτουργία των φορέων της ψυχικής υγείας και της ειδικής αγωγής θα έχει σίγουρα αρνητικές επιπτώσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου